We orienteren ons eigenlijk iedere dag suf. Oriëntatie, wat zoveel betekent als jezelf in relatie tot je omgeving te kunnen vaststellen, kan zowel in tijd, ruimte en persoon. Hoe laat is het? Welke dag is het? Welk seizoen is het? (tijd), waar ben ik? Waar moet ik naar toe? Hoe kom ik daar? (plaats), maar ook kun je oriënteren als persoon; wie ben ik? Waar wil ik naar toe met mijn leven? Waar ben ik goed in? Welke dingen vind ik belangrijk en zou ik graag willen doen? Voor deze laatste vorm van oriëntatie is een vitaliteitscoach een uitstekend hulpmiddel, voor de andere twee vormen van oriënteren kan je gebruik maken van je zintuigen, de natuur om je heen, gps-ontvangers of een keur aan mobiele apps. Voor deze laatste, in de categorie ‘plaats’, zijn Here en Google Maps wellicht de bekendste, maar dat deze laatste ook levensbedreigende worstelingen kunnen opleveren, onderkennen de meisjes van de glossy Glamour bijna overtuigend in hun artikel ‘5 herkenbare struggles voor mensen die niet kunnen omgaan met Google Maps en daardoor onderweg zo’n 5 keer verdwalen’.
Naast de bekende apps om je zo snel mogelijk te verplaatsen, om je bijvoorbeeld te oriënteren hoe je naar de dichtstbijzijnde bibliotheek komt, zijn er ook andere orientatie-apps die vooral sterk zijn in plaatsbepaling. Hoe kan je gemakkelijk iemand laten weten waar je exact bent op op je hike? Hoe kan je elkaar vinden in het bos, iets concreter dan ‘Bij de 3de boom rechts?’. Welke locatie geef je weer als je hulp nodig hebt? GPS-coördinaten, natuurlijk, dat is een optie, maar probeer die rits aan getallen maar eens te onthouden of uit je hoofd op te noemen. Mapcode (dit artikel) en What3words (deel 2 van deze serie) hebben hier een oplossing voor.
Mapcode is een korte code voor een locatie, bestaande uit twee groepen letters en cijfers, gescheiden met een punt.
Rayuela’s Minibieb heeft bijvoorbeeld als adres de volgende mapcode:
NLD PT.H17
Mapcodes zijn een soort postcodes, je kan ze ook als zodanig gebruiken. Het voordeel is echter wel dat ze niet onderhevig zijn aan de snel ontwikkelende en veranderende ruimtelijke ordening met als gevolg dat databases snel verouderd zijn. Het Nederlandse bedrijf Mapcode heeft de hele wereld onderverdeeld in deze codes en het systeem van Mapcode is in afwachting van accordering voor een ISO/TC 211, een internationale standaardisatie voor geografische informatie.
Wanneer het duidelijk en vanzelfsprekend is dat een locatie zich in Nederland bevindt, is de toevoeging NLD niet noodzakelijk.
Iedere plek heeft in ieder geval een internationale code en daarnaast ook nog een kortere, nationale code.
Omdat het systeem de wereld heeft onderverdeeld in rechthoekige gebieden en niet gebaseerd is op natuurlijke grenzen als kustlijnen of bergketens, kunnen de mapcode-gebieden elkaar overlappen. Geldige nationale mapcodes kunnen zo bestaan voor plekken die buiten de grenzen van dat land vallen. Dit vraagt wat anticipatie van de gebruiker; je zal in zo’n situatie zelf het juiste gebied moeten kiezen tot welk gebied een plek officieel behoort.
Enkele toepassingen van Mapcode zijn hulpservices voor noodgevallen, op plekken zonder adres, in landen met een beperkte infrastructuur en in wildernisgebieden. Ook zijn er landen die weliswaar postcodes hanteren, maar dit zijn vooral ‘zones’; het is een weinig accurate en precieze lokatie van waar iemand is of waar iemand heen moet. Zuid-Afrika is het eerste land dat Mapcodes toepast in achterbuurten.
In Kenia, Oeganda en Nigeria hebben niet alleen adressen een mapcode, maar ook de electriciteit- en watervoorzieningen zijn te vinden met een mapcode, die vervolgens ook het adres zijn van het bedrijf. Inmiddels heeft Mapcode ook met Naturalis Biodiversity Center een samenwerking; in plaats van veeltallige coordinaten waar gemakkelijk een fout in kan sluipen, gebruiken zij nu Mapcode voor de notering van de archeologische en botanische vondsten. Ook landbezit en bouwgrond wordt duidelijker afgekaderd en Zuid-Afrika, India, Verenigde Staten hebben de kaartcode geïmplementeerd tot een 1m2 nauwkeurigheid voor stadsplanning en vermogensbeheer.
De organisatie, die in 2013 is opgericht, bestaat onder andere uit de mede-oprichter van TomTom en de president van Here. Het idee ontstond echter al in 2001 en werd in 2008 aan het publieke domein gegeven. Interessant is dat Mapcode een stichting zonder winstoogmerk is; het beoogt vooral een sociale rol te vervullen in de internationale gemeenschap en ‘bij te dragen aan het algemeen nut door het zonder winst onderhouden, beschikbaar stellen, verspreiden, en door het gebruik te stimuleren, van het mapcode systeem en de bijbehorende algoritmes, data, software, applicaties, gereedschappen, services, websites en webdiensten als een standaard voor een wereldwijd codeersysteem waarmee iedere lokatie op het aardoppervlak kan worden gerepresenteerd met een korte, eenvoudig te herkennen en te onthouden code.’ (website Mapcode)